اورکلاک چیـــست ؟! (مبانی اورکلاک)

حتما با دیدن این تصاویر که نتیجه اورکلاک پردازنده ی سیستم من است به هدف اورکلاک پی برده اید.

 (از اور کلاک نترسید! ولی دقت کنید) برای آشنایی با کلیات overclock  ادامه  را بخوانید

اورکلاک به بالابردن سرعت و در نتیجه آن کارایی یک قطعه به بیشتر از مشخصات تعیین شده توسط کارخانه سازنده اطلاق میگردد. واژه کلاک برگرفته از "clock crystal" می‌باشد. از سوی دیگر اورکلاک به معنی افزایش فرکانس و جریان کاری اجزاء مختلف سیستم کامپیوتر از قبیل مادربورد، پردازنده، حافظه و دیگر اجزای سیستم برای دست‌یابی به بهره وری و توان بیشتر از آنچه هر یک از آن‌ها قادر به ارایه آن هستند می‌باشد . جذابیت «اورکلاکینگ» در واقع در پشت این واقعیت پنهان شده‌است که سرعت و مشخصه‌های حیاتی یک قطعه توسط کاربر قابل ارتقا می‌باشد و کاربرانی که قصد انجام اورکلاکینگ را دارند بیشتر بر روی افزایش فرکانس‌های قطعات اصلی سیستم مانند مادربورد، پردازنده، کارت گرافیک و حافظه دقیق می‌شوند. انگیزه‌های انجام اورکلاکینگ به طور کلی در بین کاربران مختلف متفاوت است. برخی از کاربران برای افزایش کارایی سیستم‌های خود اقدام به انجام اورکلاکینگ می‌کنند و برخی دیگر تنها به عنوان سرگرمی و برای اینکه ببینند قادر هستند کارایی سیستم‌های خود را تا چه حد بالا ببرند اقدام به این کار می‌کنند. به هر دلیلی که اقدام به اورکلاک کردن قطعات مختلف کامپیوتر خود کنید، این کار دارای مزایا و معایب خاص خود خواهد بود. با استفاده از اورکلاک کردن قطعات مختلف می‌توانید آ‌ن‌ها را وادار کنید که در سرعت‌هایی بالاتر از آنچه برای آن طراحی شده‌ند به کار بپردازند پس باید ابتدا بدانید که کدام قطعات برای اورکلاکینگ مناسب هستند.


اگر قطعه شما قابلیت و توانایی کار در سرعت های بالاتر را نداشته باشد ( اورکلاکینگ سبب افزایش جریان مصرفی و حرارت تولیدی قطعه می‌شود) با اورکلاکینگ کردن آن باید با قطعه خود خدا حافظی کنید و آن را سوخته در نظر بگیرید.
در گذشته‌ای نه چندان دور، بسیاری از کاربران با استفاده از تغییرات سخت افزاری، مانند تغییر جامپرها و یا دیپ‌سوییچ‌ها به تغییر فرکانس و ولتاژها بر روی مادربردهای خود می‌پرداختند. اما اندک اندک که BIOS کنترل همه عملکردهای پایه سخت‌افزاری را در سیستم بر عهده گرفت، استفاده از آن برای انجام اورکلاک به یک ضرورت بدل گردید. با استفاده از تنظیمات BIOS میتوان بسیاری از عملکردهای سیستم را کنترل کرد. افزایش فرکانس FSB یا به بیانی دیگر "گذرگاه پردازنده" یکی از اصلی ترین تنظیماتی است که هر کاربری برای افزایش کارایی پردازنده و در نتیجه افزایش کارایی سیستم خود می بایست آنرا آنجام دهد. از آنجایی که فرکانس پردازنده ضریبی از فرکانس گذرگاه است، افزایش آن فرکانس پردازنده را نیز افزایش خواهد داد. به همین دلیل با انجام این کار می‌توان به سادگی کارایی سیستم را افزایش داد.

اما در بسیاری از مادربرد‌ها افزایش فرکانس گذرگاه پردازنده سبب افزایش تمامی فرکانس‌های دیگر از جمله فرکانس‌های حافظه، درگاه‌های PCI و PCIExpress و غیره می‌شود. به همین دلیل ممکن است هنگام افزایش فرکانس، حتی در صورتی که پردازنده توانایی کار در فرکانس‌های فوق را داشته باشد، به دلیل عدم توانایی قطعات دیگر سیستم بی‌ثبات شده و یا آسیب ببیند.
عوامل موثر در خرابی و ناپایداری سخت‌افزار عبارتند از:

سرعت - مدارهای مجتمع طول عمری محدود دارند، هر عملیات به مقدار بی‌نهایت کوچک مدار را رو به زوال تدریجی (deterioration) سوق می دهد، بنابراین دوبرابرکردن تعداد چرخه بر ثانیه (فرکانس) می‌تواند طول عمر قطعه را به نصف کاهش دهد. این عامل معمولا به تنهایی قادر به خراب کردن یک قطعه قبل از منسوخ شدن نیست، ولی سرعت بالاتر منجر به تولید گرمای بیشتری نیز می‌شود.

گرما - با افزایش گرما مدارات با سرعت بیشتری رو به زوال می‌روند. گرما همچنین دشمن پایداری است، بطوریکه برای رسیدن به بالاترین سرعت پایدار باید دما را پایین نگه دارید.

ولتاژ - افزایش ولتاژ باعث تقویت قدرت سیگنال می‌شود که تاثیر فاحشی روی میزان قابلیت اورکلاکینگ می‌گذارد. اما افزایش ولتاژ زوال تدریجی مدارها را بیشتر می‌کند. افزایش ولتاژ همچنین باعث تولید گرمای بیشتر می‌شود و بنابراین نیاز به خنک‌کننده‌های بهتر بیشتر احساس می‌شود.
برخی از مادربردها هستند که به شما اجازه می‌دهند تا فرکانس گذرگاه پردازنده را به صورت مستقل از دیگر فرکانس‌ها تغییر دهید

چگونگی اورکلاک کردن پردازنده

برای overclock کردن قطعات کامپیوتر راه های مختلفی وجود دارد مانند اورکلاک از طریق

محیط CMOS و یا از طریق نرم افزار و برنامه های مخصوص * اورکلاک از راه تنظیمات 

 CMOS معمولی ترین ، ساده ترین و رایج ترین روش ارتقاء سخت افزار هاست *

مادربردهای مختلف محیط های کاری CMOS تقریبا متفاوتی دارند ولی اکثر آنها شبیه تصور زیر اند

برای مثال برای اورکلاک کردن پردازنده ی مادربردهایی مثل American که تا حدود زیادی

 شبیه به تصویر زیر است مطابق دستورات عمل کنید

1- برای ورود به محیط CMOS هنگام بالا آمدن سیستم چند بار کلید Delete را بزنید 

2- گزینه Frequency / voltage control را انتخاب کنید

3- system clock mod  را که اگر در حالت پیش فرض Auto است را Unlinked کنید

4- مورد  FSB clock را که معمولا بر حسب مگا هرتز است را با توجه به مشخصات سیستم افزایش دهید(برای مبتدیان پیشنهاد میشود که حداکثر 5 واحد بیفزایند)

5- مورد Memory clock را مانند مرحله  4 بیفزایید

حال کافی است که گزینه ی save & exit setup را انتخاب کنید 

توجه : افزایش بی اندازه ی موارد فوق میتواند به سیستم شما صدمه بزند

و اگر در راه اندازی سیستم مشکلی پیش آمد پست بعدی ما را مطالعه کنید 

نکته : برای افزودن مقادیر فوق میتوان از دکمه های + و - استفاده کرد

ترفند حل مشکلات اورکلاک اشتباه و عدم راه اندازی سیستم

اغلب کاربران مبتدی کامپیوتر بارعایت نکردن نسبتها و خطوط

قرمز over clock باعث آسیب رساندن به قطعات الکترونیـــکی

سیستم میشوند. برای مثال با بالا بردن بیش از حد فرکانـــس

قطعات باعث افزایش شدید دمای آنها شده و به دلیل نداشــتن

سیستم خنک کننده قوی و فن های استاندارد موجبات آسـیب

 رساندن به آن ها را فراهم میسازند ؛ و یا با دستکاری تنظیمان

CMOS در راه اندازی سیستم اختلال ایجاد میکنند. این مشکل

یعنی عدم راه اندازی صحیح سیستم دو حالت دارد :

1- عدم راه اندازی کامل سیستم و بالا نیامدن سیستم عامل  

2- اجرا نشدن مطلق سیستم

در حالت اول برای بازگردانی رایانه شما به حالت اولیه و قبل از اور کلاک کافی است که به CMOS مراجعه کرده و گزینه ی Load default setings را انتخاب کنید

و در حالت دوم شما باید عملا دست به کار شده و بعد از خاموش کردن سیستمتان باطری کامپیوتر (باتری حافظه CMOS)  را که شکل آن را در زیر می بینید در آورده و در جای خود بگذارید و سیستم را با خیال آسوده راه اندازی کنید

توجه : اگر پس از اور کلاک کردن با مشکل ریزش خطوط به پایین در صفحه ی آبی رنگ مواجه شدید (خطای ataport.sys) برای رفع این مشکل به صفحه ی مربوط به لینک زیر مراجعه کنید

+مقابله با خطای ataport.sys در ویندوز 7

 از این پس مراقب اعمال خود در اورکلاک باشید