مجله اذکار واحادیث مسیرا؛در زیر به نحوه وسیره عملی غذا خوردن و آداب آن از ائمه ومعصومین می پردازیم.
الف - آداب غذا خوردن: حضرت
امیرالمؤمنین علیه السلام هم خود نکات بهداشتى غذا خوردن را رعایت مى
فرمود و هم به فرزندان خود مى آموخت که چگونه زندگى کنند،و چگونه با روش
هاى بهداشتى از انواع بیماریها مصون بمانند.
روزى به فرزند خود، امام حسن مجتبى علیه السلام فرمود:
((اَلا اُعَلِّمُکَ اءرْبَعَ خِصالِ تَسْتَغْنى بِها عَنِ الطِّبِّ؟
قالَ: بَلى
قالَ : لا تَجْلِسْ عَلَى الطِّعامِ اِلاّ و أَنْتَ تَشْتَهیهِ
وَ جَوِّدَ الْمَضْغَ
وَ اِذا نِمْتَ فَاَعْرِضْ نَفْسَکَ عَلَى الخَلاءِ...)) (36)
(فرزندم ! آیا به تو چهار چیز یاد ندهم که با عمل به آنها از دارو و درمان بى نیاز شوى ؟
امام حسن علیه السلام پاسخ داد: بله !
على علیه السلام فرمود:
هیچگاه بر سر سفره غذا منشین مگر آنکه گرسنه باشى .
و از سر سفره غذا بلند مشو، مگر آنکه هنوز به غذا میل داشته باشى ،
و غذا را خوب بجو و هرگاه خواستى بخوابى پیش از آن به دستشوئى برو.
ب - آداب آب نوشیدن
حضرت امام رضا علیه السلام از پدر و اجدادش چنین روایت مى فرماید:
اِنَّ الْحُسَیْن بنَ عَلِى علیه السلام قالَ :
کانَ اَمیرالمُؤ منین علیه السلام یَاءمُرْنا اِذاتَخَلَّلْنا اءنْ لا نَشْرِبَ الْماءَ حَتّى نَتَمَضْمَضَ ثَلاثا.))
(امام حسین علیه السلام فرمود:
پدرم امیرمؤ منان به ما دستور مى داد که :
هرگاه مسواک کردیم آب ننوشیم ،
مگر آنکه اوّل سه بار مضمضه کنیم . ((آب را در دهان بچرخانیم و دور بریزیم .)))(37)
زیرا ابتداء باید دهان و دندان پاک گردند و سپس از دهان و دندانِ پاک آب نوشید.
ج-بهداشت فردی
1 - امام على علیه السلام ایستاده آب مى نوشید.
2 - و با آب پاک و پاکیزه وضوء مى گرفت ، بگونه اى که باقیمانده آب وضوء را مى نوشید.
روزى در مقابل فرزندش وضوء گرفت و باقیمانده آب وضوء را سرکشید و فرمود:
اِنّى رَاءیْتُ جَدَّکَ رَسُولُ اللّه صلى الله علیه و آله و سلم صَنَعَ کَذا!!
(فرزندم ! من جدّ شما رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم را دیدم که باقیمانده آب وضوء خود را مى نوشید.)(38)
سپس امیرالمومنین علی علیه‌السلام فرمودند:
«پیامبر اکرم شب‌ها بعد از نماز عشا شام میل می‌کرد و می‌فرمود: شام خوردن را ترک نکنید، زیرا ترک آن باعث خرابی بدن است، و در هر غذایی که خرما در آن بود اوّل خرما میل می‌کرد. حضرت رسول صلی الله علیه و آله بعد از هر دو لقمه غذا، حمد خدا را می‌نمود و پس از غذا، خلال می‌کرد.
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله هر وقت آب میل می‌فرمود: بسم‌الله می‌گفت و آب را می‌مکید و یک نفس نمی‌خورد و می‌فرمود: درد کبد از بلعیدن آب با یک نفس است. حضرت آب را با سه نفس تناول می‌کرد و در اول بسم‌الله و در آخر الحمدالله می‌گفت.
«پیامبر اکرم شب‌ها بعد از نماز عشا شام میل می‌کرد و می‌فرمود: شام خوردن را ترک نکنید، زیرا ترک آن باعث خرابی بدن است، و در هر غذایی که خرما در آن بود اوّل خرما میل می‌کرد. حضرت رسول صلی الله علیه و آله بعد از هر دو لقمه غذا، حمد خدا را می‌نمود و پس از غذا، خلال می‌کرد.
رسول خدا همه رقم غذا میل می‌فرمود، خیار را با خرما میل می‌نمود و هندوانه را با خربزه و گاهی با خرما میل می‌نمود. غذای پیامبر صلی الله علیه و آله بیشتر نان جو بود و با خرما میل می‌کرد. غذا را هرگز داغ نمی‌خورد تا این که سرد شود و سپس تناول می‌نمود. آن حضرت هرگز بر سر سفره رنگین نمی‌نشت و غذا نمی‌خورد تا از دنیا رحلت نمود.»
امیرالمومنین علی علیه‌السلام ادامه داد:
«آن حضرت ظرف غذا را با انگشت خود پاک می‌کرد (کنایه از این که درون ظرف غذا هر چه بود می‌خوردند و اجازه نمی‌دادند که غذایی اسراف شده و دور ریخته شود) و هرگز تنها غذا نمی‌خورد، و می‌فرمود تا کاملاً گرسنه نشویم غذا نمی‌خوریم و قبل از این که کاملاً سیر شویم دست از غذا می‌کشیم. هرگز دو نوع غذا بر سر سفره آن حضرت نبود و اگر پیدا می‌شد از یک رنگ میل می‌فرمود و باقی را صدقه می‌داد.
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله هنگام غذا خوردن به کسی که مقابلش نشسته بود تعارف می‌کرد و هنگام نوشیدن آب به کسی که طرف راستش نشسته بود تعارف می‌نمود. حضرت موقع مهمان داشتن می‌فرمود هر که ما را بیشتر دوست دارد بیشتر از غذا میل کند و آن حضرت سیر و پیاز و تره میل نمی‌کرد و می‌فرمود: سرکه و سبزی در سفره از سنّت است. آن حضرت می‌فرمود: اگر مومنی مرا به خوردن یک ذراع (پاچه گوسفند) دعوت کند می‌پذیرم، ولی اگر منافق یا مشرک شتری بکشد و مرا به خوردن آن دعوت کند نمی‌پذیرم.»
